Nguyễn Văn Vĩnh sinh ngày 30 tháng 4 năm Nhâm Ngọ (tức ngày 15 – 6 – 1882),
tại số nhà 46 phố Hàng Giấy, Hà Nội, nguyên quán làng Phượng Dực, thuộc phủ
Thường Tín, tỉnh Hà Đông (nay là huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội). Ông
xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo, đông con ở vùng đồng chiêm
trũng, quanh năm đói kém, nên bố mẹ ông phải bỏ quê ra Hà Nội kiếm sống. Tám
tuổi, ông làm nghề kéo quạt ở trường thông ngôn của Pháp mở tại đình Yên Phụ.
