|
Abstract:
|
Trong xã hội Việt Nam truyền thống, nho sỹ (sỹ) là giới đứng đầu trong bảng
xếp hạng “tứ dân” (sỹ – nông – công – thương), thiên nhiều về mặt danh nghĩa.
Trên thực tế, đó là một tầng lớp dọc, có gốc ăn khá sâu trong khối quần chúng bình
dân, còn đỉnh thì vươn tới đẳng cấp thượng lưu thống trị. Cùng nằm trong giới
đó, có nhiều bộ phận nho sỹ với những thân phận rất khác nhau. Có những nho
sinh bình dân đang dùi mài kinh sử, chưa hề đỗ đạt gì hoặc nhiều lần thi hỏng
(hàn nho). Có những nho sỹ thành đạt trong khoa bảng và quan tước (hiển nho), đó
là bộ phận nho sỹ – quan liêu. Lại cũng có những nho sỹ đã từng làm quan, vì
nhiều lý do đã treo ấn từ quan về ở ẩn (ẩn nho). |